Współcześnie preferowanym wizerunkiem osobowościowym człowieka jest bycie osobą pełną empatii, pomocną i użyteczną, ale jednocześnie nie dającą się wykorzystywać. Społeczeństwo oczekuje od nas byśmy byli konkretni, pewni siebie i słowni, ale oczywiście w taki sposób, by nikt nie czuł się tym urażony.
Asertywność przede wszystkim
Asertywność jest podstawowym fundamentem naszego poczucia wartości i pewności siebie. Oznacza to, że jako osoby asertywne znamy doskonale swoją wartość i potrafimy ją w kulturalny sposób wyegzekwować, nie dając się przy tym wykorzystywać innym. Mówiąc wprost, asertywność to umiejętność mówienia „nie”. Jednak największym problemem okazuje się robienie tego we właściwy sposób, czyli taki, by nikogo nie urazić i nie zranić. Na co dzień spotykamy ludzi, którzy różnią się od nas nie tylko stylem życia czy wyglądem, ale przede wszystkim poglądami i przekonaniami. Wielu z nich lubi narzucać je i oczekują poparcia. A my, niestety, zwykle w ciemno przytakujemy i zgadzamy się na wszystko, ze strachu przed odrzuceniem, lub wyrażeniem własnego zdania, którym możemy zawieść czyjeś oczekiwania. W taki sposób przestajemy być sobą, co destrukcyjnie wpływa na nasze samopoczucie i poczucie własnej wartości. Swobodne wyrażanie myśli i bezkonfliktowe odmawianie to sztuka, którą warto opanować, by cieszyć się szacunkiem innych ludzi, ale przede wszystkim nas samych.
Bądź asertywna!
Przesadna uległość i brak asertywności zakłócają codzienne funkcjonowanie, gdyż przez takie zachowanie nie jesteśmy w stanie osiągnąć swoich celów, czujemy się zranieni i niepełni, ale także dajemy ludziom pretekst do wykorzystywania nas, co w konsekwencji prowadzi do podjęcia kontroli nad naszym życiem przez innych ludzi, którzy decydują o naszych czynnościach. Oczywiście, nie warto popadać w skrajności, gdyż zachowanie pozytywnych i prawidłowych relacji z ludźmi wymaga, by sobie wzajemnie pomagać i zgodzić się na pewne ustępstwa. Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy pomimo szkodliwości danych oczekiwań wobec nas, i tak się na nie zgadzamy poświęcając siebie i własne przekonania.
Asertywności można się nauczyć
W jaki sposób być osobą asertywną, która nie raniąc innych, pozostaje sobą? Grunt to zrozumieć, że asertywność nie jest cechą wrodzoną, lecz nabytą, co oznacza, że można się jej nauczyć. Brak asertywności jest zakorzeniony w niskim poczuciu swojej wartości. Takie osoby zazwyczaj budują swoje relacje z ludźmi, dostosowując się do ich domyślnych oczekiwań oraz wmawiając sobie, że są od nich gorsze. Po pierwsze należy nauczyć się doceniać swoje atuty, czego dobrym początkiem jest wyuczenie się umiejętności przyjmowania komplementów. Gdy jesteśmy chwaleni, nie należy reagować przesadną skromnością, ale miłym podziękowaniem i poczuciem radości z docenienia nas. Kolejnym i najważniejszym krokiem jest rozróżnienie sytuacji, w których należy odmówić spełnienia danej prośby od tych, gdy powinniśmy się zgodzić. Jeżeli wiesz, że nie chcesz i nie powinieneś się na coś zgodzić, gdyż może to być dla ciebie szkodliwe, po prostu stanowczo, bezpośrednio i bezpretensjonalnie odmów. By nie zostało to odebrane jako coś obraźliwego i raniącego, wystarczy, że będziesz miły i uczciwy wobec rozmówcy. Jeżeli jest to osoba rozsądna, na pewno cię zrozumie i uszanuje twoją decyzję. A jeżeli nie, oznacza, to że nie była warta udzielenia jej odpowiedzi twierdzącej. Rozmówca na pewno nabierze do ciebie szacunku, gdyż zobaczy cię jako osobę pewną siebie i wiedzącą, co dla niej najlepsze.
Jeżeli zbytnia uległość nie pozwala ci poczuć się sobą, a wręcz jest destrukcyjna, wystarczy w miły sposób odmówić, co na pozór nie jest takie straszne. Pamiętaj, że podstawą sukcesu jest stanowczość i przyjemne usposobienie, a wtedy rozmówca na pewno uszanuje twoje postanowienie.
Agnieszka Ziętek
(agnieszka.zietek@dlalejdis.pl)
Fot. sxc.hu