"Kopnij piłkę ponad chmury. Reportaże z Nepalu" Iwona Szelezińska

Na czym polega fascynująca tradycja Kumari? Czy wybrane na bóstwa małe dziewczynki oderwane od rodziny są nieszczęśliwe? W jaki sposób  Pushpa Basnet, założycielka fundacji Butterfly Home, zdobyła tytuł CNN Hero? Jaka przyszłość czeka kobiety, które w młodości trafiły do pracy w domach publicznych? Jak się żyje w kraju patriarchalnym, gdzie z jednej strony silnie kultywuje się tradycję, a z drugiej ulega wzorom napływającym ze świata?  Jak odnajdują się w tym same Nepalki i czy my, ludzie Zachodu, możemy tę sytuacje oceniać?

To książka o kraju na progu zmian, w rozkroku pomiędzy starym a nowym światem.

Iwona Szelezińska portretuje społeczeństwo w dobie po trzęsieniu ziemi z 2015 roku, które zachwiało znanym porządkiem, pokrzyżowało plany, złamało niejeden życiorys, ale też dało szansę. Kieruje uwagę w stronę tych, których z reguły nie widać, których wygodniej jest nie dostrzegać, bo zetknięcie z nimi wymusza zmianę postawy: ludzi teoretycznie zbyt słabych, by stawili czoło sztywnym społecznym normom, sprostali oczekiwaniom ogółu. Ale czy na pewno?

Spotkamy tu zmuszane do prostytucji ofiary handlu ludźmi, dzieci odratowane z więzienia, które urodziły się i wychowały za kratkami przy boku osadzonych matek, boginię-dziewicę zatopioną w religijnej tradycji, ludzi gór, dla których linia himalajskich szczytów stanowi granicę horyzontu. To książka o konsekwencjach patriarchatu i nieugiętego konserwatyzmu. A także opowieść o nepalskich kobietach i rodzącej się w nich sile.

Bohaterowie tej książki cenią wolność. Choć ich swoboda nie jest bezpośrednio ograniczona, nieustannie podlegają rygorom tradycyjnego świata, w którego wąskich ramach nie każdy ma szansę żyć całą pełnią. Autorka sprawdza, na ile jest możliwe nie tyle poszerzenie tych ram, ile całkowite wyjście poza nie, by żyć bez stygmatu i oddychać pełną piersią.

Autorka opowiada:
„Życie w Nepalu wygląda inaczej niż w Polsce, pod pewnymi względami lepiej, pod innymi gorzej, ważne żeby nie skupiać się na różnicach, nie wychwytywać niedostatków. Według mnie Nepal nie jest przestrzenią dla każdego, nie każdy doceni jego urodę, bo przemieszczanie się po nim bywa męczące i trzeba zaakceptować pewne niewygody. Siła Nepalu zasadza się w jego ludziach.”
„Przy spotkaniu z Nepalczykami nie wychodzę z pozycji człowieka z Zachodu, tak samo jak w nich nie widzę przede wszystkim pierwiastka Wschodu. Nie chcę wprowadzać takich rozróżnień, jesteśmy tacy sami i bardzo różni jednocześnie. Jak to ludzie. Będąc wśród Nepalczyków nie mam poczucia inności, a często wręcz przeciwnie, mam wrażenie, że łączy mnie z nimi więcej niż z niejednym Polakiem. Ludzie w Nepalu mają więcej czasu dla siebie nawzajem, na proste codzienne czynności i gesty, podoba mi się to. Potrafią skupić się na kontakcie z drugim człowiekiem. Ze względu na to, że ich społeczność jest bardzo różnorodna, pod względem etnicznym i religijnym, są znacznie bardziej tolerancyjni, tego zdecydowanie powinniśmy się od nich uczyć. Zauważają piękno i starają się miło zorganizować przestrzeń wokół siebie. Kontakt z Azją nauczył mnie, że nic nie jest takim, jakim się wydaje, trzeba poświęcić dużo czasu i energii na zbliżenie się do jakiegoś miejsca, czy społeczności, im jest się bliżej, tym widzi się więcej warstw. Często nieoczywistych. Stereotypy są złe, w ogóle nie mają sensu, dają nam jedynie złudne poczucie komfortu wynikające z niewłaściwego poszeregowania elementów świata, co przynosi krzywdę i ogranicza obie strony kontaktu. Najważniejsze, żeby ze sobą rozmawiać, szczerze, bez ustawiania się nad czy pod kimś, żeby mieć do siebie wzajemnie szacunek.”

O autorce:
Iwona Szelezińska pochodzi z Sopotu, na studia wyjechała do Krakowa, gdzie na Uniwersytecie Jagiellońskim ukończyła filologię indyjską i animację kultury. W trakcie studiów rok spędziła w New Delhi. Był to jej pierwszy bezpośredni kontakt z Indiami – niezwykle intensywne doświadczenie, które nadało kierunek jej późniejszej zawodowej ścieżce. Od 2007 roku pracuje jako pilot wycieczek po Turcji, Indiach i Nepalu. Jej wieloletnie, nie tylko służbowe, ale i prywatne podróże do tych krajów, zaowocowały serią reportaży na portalu CSPA (Centrum Studiów Polska-Azja), publikacjami na łamach „Gazety Wyborczej” (w „Dużym Formacie” i „Magazynie Świątecznym”) oraz w kilku magazynach podróżniczych. W 2011 roku ukończyła Polską Szkołę Reportażu. Nepal. Kopnij piłkę ponad chmury to jej debiut książkowy. Mieszka w Warszawie, choć znaczną część roku spędza w Azji. Organizuje autorskie wyjazdy do Indii i Nepalu w ramach własnego biura podróży MIEJSCA.

Tytuł: Kopnij piłkę ponad chmury. Reportaże z Nepalu
Autor: Iwona Szelezińska
Premiera: 19 września 2018
Format: 158 x 205 mm
Oprawa: miękka ze skrzydła
Stron: 360
Cena: 39,90 zł